گیت ولو چیست؟

شیر های دروازه ای یا گیت ولو، از انواع شیرآلات صنعتی و پر کاربرد در صنعت بوده که می تواند به صورت کاملا باز و یا کاملا بسته طراحی و تولید شوند. این شیر ها معمولا در حوزه شیر های کنترلی و تنظیم جریان کارآیی چندانی نداشته و بیشتر به عنوان جداکننده در خطوط لوله استفاده می شوند و می تواند در جهت عقربه های ساعت و یا خلاف آن جریان را قطع و وصل کند. یکی از مهم ترین مزیت این شیر های دروازه ای، عبور مستقیم و بدون مانع سیال است که حداقل افت فشار را بر روی شیر داشته و می تواند به صورت خودکار و به کمک محرک پنوماتیکی یا الکتروپنوماتیکی جریان را کنترل کند.

ساختمان گیت ولو

شیر دروازه ای را می توان به عنوان نوعی شیر تعریف کرد که از یک گیت یا دیسک گوه ای استفاده کرده و عمود بر جریان حرکت می کند تا جریان سیال در سیستم لوله کشی، شروع یا متوقف کند. گیت ولو ها حرکت خطی که برای شروع یا توقف جریان سیال استفاده می شود را به کمک سرویس موقعیت سوپاپ یا دروازه که کاملا باز یا کاملا بسته است، محقق کرده و می تواند هنگامی که شیر به طور کامل باز است، دیسک را به طور کامل از جریان خارج کند، بنابراین، عملاً هیچ مانعی برای عبور جریان وجود نداشته و به همین دلیل، هنگام عبور سیال از مجرا، فشار بسیار کمی از شیر افت می کند. اجزا کلی این ولو ها به شرح زیر است:

• بدنه (body)

بدنه از ساختار اصلی شیر که عامل نگهدارنده فشار، ساقه و دیسک بوده، می باشد که می تواند از نوع پیچی، دنده و یا فلنجی، بسته به کاربرد، در مواد مختلفی مانند فولاد ریخته گری، فولاد ضد زنگ و فولاد آلیاژی ریخته گری یا آهنگری نیز طراحی و تولید شود.

• سر فلکه (Handweel)

عمل باز و بسته کردن شیر را از طریق این بخش ( سر فلکه) می توان به خوبی انجام داد.

• بونت (Bonnet)

قسمت های متحرک و قابل حرکت شیر های دروازه ای در این بخش قرار داشته و می تواند به کمک پیچ به بدنه، متصل گردد.

• دیسک(disc)

نیرویی که برای قطع و وصل جریال توسط سر فلکه انجام می شود، مستقیما به دیسک رسیده و می تواند مسیر جریان را باز و یا ببندد.

• مهره ( Nuts)

برای سفت کردن اتصالات و استحکام اجزا داخلی به کار می روند.

• پایه (Seat)

شیر گیت مجهز به دو پایه بوده که می تواند قطع و وصل مسیر جریان را شامل شود که در ساخت حلقه مرتبط با آن ، حلقه‌ها رزوه، یا در موقعیت خود فشرده  و یا به بدنه شیر جوش داده می‌شوند.

أنواع گیت ولو ها

شیر های گیت را بر اساس کارآیی به سه دسته کلی تقسیم می کنند:

۱-حرکت ساقه

ساقه می تواند در داخل و یا خارج از شیر باشد و از آن بالا بیاید که در این حالت اگر ساقه از داخل بالا آمده باشد، Non-rising Stem type و اگر از بیرون بالا بیاید، rising stem یا بالارونده نامیده می شوند.

۲-نوع دیسک

سه نوع دیسک در شیرهای دروازه ای استفاده شده که شامل گوه های انعطاف پذیر، گوه های تقسیم شده و گوه های جامد می باشد که  اجازه اعمال فشار بیشتر را داده و در سیستم های صنعتی بسیار رایج می باشند.

گوه های جامد ساده و بادوام بوده، با این حال، آنها برای انبساط حرارتی مناسب نیستند، به این معنی که گوه های جامد نباید در دمای بالا استفاده شوند.

گوه های انعطاف پذیر برای مقابله با مضرات گوه جامد طراحی شده اند که از آنها اغلب برای بخار استفاده شده و باعث ایجاد مشکل در مایعات به دلیل تمایل آن ها در چسبیدن به دیسک، می شوند.

در نهایت، گوه های تقسیم شده، از دو نیمه تشکیل شده است که در وسط با هم نگه داشته شده و مناسب برای طیف وسیعی از دماها، مایعات و گازهای غیر متراکم بوده که گران تر از سایر نیز می باشند، هستند.

۳- نوع اتصال درپوش

معمولا در انتخاب درپوش ها حین کار، سه عامل بیشترین تاثیر را بر تصمیم گیری دارد که از جمله آن ها می توان به هزینه، فشار و سهولت نگهداری اشاره داشت. بر همین اساس درپوش های پیچ دار که ارزان هستند، در کاربردهای سطحی تری استفاده شده وطراحی ساده تری را از خود نشان می دهند. علاوه بر آن درپوش های پیچ و مهره ای علاوه بر محبوبیت بالا، بادوام نیز بوده و در ساختار اصلی خود به مهر و موم واشر نیاز دارند. از دیگر درپوش های موجود در صنعت نیز می توان به أنواع جوش داده شده اشاره داشت که به همان اندازه که بادوام هستند، در جاهایی که نیازی به جداسازی قطعات نیست نیز مورد پسند قرار می گیرند.

مزایای گیت ولو ها

شیرهای دروازه ای یا گیت ولو ها برای موقعیت هایی که به ندرت باید باز و بسته شوند، مناسب بوده و این در حالی است که  تشخیص باز بودن آنها از راه دور بسیار دشوار است، اما به طور کلی قابل اعتماد و ارزان تر از شیرهای توپی هستند و می توانند مزایای متعددی را در بر داشته باشند که آن ها را برای طیف وسیعی از فعالیت ها برجسته می کند. از جمله مزایای آن ها می توان به موارد زیر اشاره داشت:

۱-مقاومت کم سیال

۲-کنترل جریان دو طرفه

۳-هنگام استفاده با مایعات چسبناک موثر است

۴-شیرهای دروازه ای لوله ها را معمولا بدون مانع باقی می گذارند که منجر به حداقل مقاومت سیال شده و جریان را از هر جهت کنترل می کنند. علاوه بر آن گلاب ولو ها را به عنوان شیر های خاموش و برای مدیریت دوغاب ها و سیالات، به طور ایده آل به کار برده و برای روغن‌های سنگین، سایر مایعات چسبناک و … نیز می توانند به خوبی و آسانی از آن ها بهره ببرند.